Święto 15 Pułku Ułanów Poznańskich w Poznaniu

Bracia Buszkiewicz, a było ich trzech, wszyscy służyli jako oficerowie w 15. Pułku Ułanów Poznańskich. Najmłodszy z racji młodego wieku nie wziął co prawda udziału w Powstaniu Wielkopolskim, ale walczył dzielnie w czasie II wojny światowej, a za swoje czyny bojowe został uhonorowany Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari V klasy, kontynuując jakby tradycję zapoczątkowaną w czasie wojny polsko-bolszewickiej przez brata Czesława, także kawalera Virtuti Militari.Najstarszy z nich służył najkrócej – przez dwa i pół roku. Jako senior kolejnego pokolenia Buszkiewiczów został przez ojca Klemensa, namaszczony na zarządcę rodzinnych włości odpowiedzialnego za materialny byt rodziny. Z tego zadania, jak z każdego innego wywiązał się wzorowo. Chociaż jego munduru nie przyozdobił Order Virtuti Militari, był przecież jego kawalerem tak jak każdy oficer pułku, służący w jednostce podczas walk, które zaowocowały laurem zwycięstwa i Virtuti Militari na sztandarze.

Dekoracja sztandaru Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari w 1921
przez Marszałka Józefa Piłsudskiego

Buszkiewicz Bolesław (1893- 1982)

Urodził się 13 VII 1893 w Lewicach. Był synem Klemensa i Nepomuceny z d. Wittchen.Odebrał bardzo staranną edukację. Ojciec dbał, żeby poza zajęciami lekcyjnymi dzieci były dokształcane przez korepetytora. Po ukończeniu szkoły średniej odbył służbę w wojsku pruskim, jednak nie znamy żadnych szczegółów z tego okresu. Dnia 1 II 1919 r. zgłosił się ochotniczo do Powstania Wielkopolskiego i został przydzielony do tworzącego się 4. szwadronu 1. Pułku Ułanów Wielkopolskich (późniejszy 15. Pułk Ułanów Poznańskich). Walczył z bronią w ręku na froncie północnym, pod dowództwem rotmistrza Teodora Raszewskiego pod Kcynią, Nakłem i Chodzieżą oraz innymi miejscowościami na tym froncie. Bezpośrednio po zakończeniu walk powstańczych zgłosił się ochotniczo do Wojska Wielkopolskiego. Do lipca 1921 r. kontynuował swą służbę w 15. Pułku Ułanów Poznańskich razem ze swym bratem Czesławem.Dosłużył się stopnia porucznika.1 sierpnia 1919 Pułk wyruszył na front litewsko-białoruski w ramach 14. Dywizji Piechoty. Jego szlak bojowy prowadził przez: Mołodeczno, Małe Gajany, Mińsk, Ihumeń, Bochuczewicze i Bobrujsk, który został zdobyty 28 sierpnia. Pokonał setki kilometrów na koniu, wielokrotnie stając do boju w szyku konnym i pieszym. Na leże zimowe Pułk stanął w Bodrujsku, który stał się bazą wypadów pułku podczas walk nad Berezyną i na Polesiu do maja 1920.  Stale nękając wroga swoją niezłomną postawą w boju i brawurowym bohaterstwemżołnierze 15. Pułku Ułanów Poznańskich dorobili się u bolszewików przydomka rogate, czerwone czorty odczerwonego koloru otoku rogatywek. W tym okresie Pułkiem dowodził ppłk Władysław Anders. W maju 1920 brał udział w zatrzymaniu ofensywy radzieckiej 16. Armii, biorąc do niewoli znaczną część żołnierzy nieprzyjacielskiej brygady kawalerii.

Pułk w marszu. Święto Kawalerii w Krakowie z okazji 250 rocznicy Odsieczy Wiedeńskiej.

Kiedy w lipcu 1920 wskutek radzieckiej ofensywy wojska polskie zostały zmuszone do odwrotu, Pułk osłaniał odwrót swojej macierzystej dywizji. Jako ariergarda dywizji pozostawał w siodle i w boju przez setki kilometrów walk odwrotowych. Wtedy to, podczas walk pod Iwanowicami 29 lipca ranny został dowódca – ppłk Anders. Kiedy nadeszło przełamanie w bitwie warszawskiej i Wojsko Polskie ruszyło do kontrofensywy, 16 sierpnia Pułk przełamał obronę sowiecką pod Maciejowicami. Oddziały Pułku gnały przed sobą pokonanych czerwonoarmistów przez dziesiątki kilometrów. Kolejne walki stoczył podczas Bitwy nad Niemnem. Następnie w drugiej połowie września 1920 kawalerzyści walczyli pod Międzyrzeczem, Zelwą i Snowami, a ostatnią miejscowością, jaką zajęli żołnierze, był Mińsk, z którego wycofano się na zachód po podpisaniu zawieszenia broni.

Wszystkie pułki piechoty tej dywizji: 55, 56, 57 i 58 oraz 14. Pułk Artylerii Polowej, zostały, w uznaniu swych zasług bojowych, w dniu 6 XII 1920 r. pod Zelwą odznaczone przez Marszałka Józefa Piłsudskiego Orderem Wojskowym „Virtuti Militari”. Chociaż 15. Pułk Ułanów nie dostąpił wówczas tego zaszczytu i powrócił do Poznania bez tego najwyższego polskiego odznaczenia bojowego, otrzymał jednak obietnicę Naczelnego Wodza, że pułk zostanie odznaczony wkrótce w swoim macierzystym garnizonie, aby Poznań, który pułk wystawił, mógł być świadkiem tej chwili. Do dekoracji doszło 22 IV 1921 r., kiedy to do Poznania przyjechał wyłącznie w tym celu Naczelnik Państwa, marszałek Józef Piłsudski. Po mszy św. Marszałek przypiął do sztandaru 15. Pułku Ułanów Krzyż Srebrny Virtuti Militari ze słowami: „Za zasługi odniesione na polu chwały mianuję sztandar 15. Pułku Ułanów kawalerem Orderu »Virtuti Militari«”. W uroczystościach tych wziął także udział Bolesław Buszkiewicz.

Wyremontowany dwór w Wiśniewie. Zdjęcie dla Portalu Polskie Zabytki wykonała Renia Szczepanek 2015.

W okresie międzywojennym pracował w rolnictwie. Był właścicielem majątku Wiśniewo (poczta Makronos w powiecie wągrowieckim). Majętność tę przejął w 1926 r. po swym ojcu Klemensie. Podjął się też trudu wzniesienia nowego dworu. Budynek przetrwał do dzisiaj. Dobra liczyły ogółem 585,2 ha, na co składało się 377,1 ha roli, 107,3 ha łąk i pastwisk, 74,7 lasów, 15,2 ha nieużytków oraz 10.9 ha wód. Poza normalnym gospodarowaniem hodował także konie dla wojska. Posiadał uznane ogiery półkrwi angielskiej. Był również członkiem komisji sanitarno-weterynaryjnej na obręb Wiśniewo i Wiśniewko (1928). Został zatwierdzony przez starostę wągrowieckiego na funkcję przewodniczącego obszaru dworskiego Wiśniewo (1929). Powołano go ponad tona męża zaufania na obręb Wiśniewo w wyborach do sejmiku powiatowego w 1929 r. Należał do Towarzystwa Byłych Żołnierzy 1. Pułku Ułanów Wielkopolskich oraz od 15 VIII 1934 r. do Związku Weteranów Powstań Narodowych RP –koło w Wągrowcu(nr ewidencyjny 13364).Został zweryfikowany jako powstaniec wielkopolski. W czasie okupacji został wysiedlony do Generalnego Gubernatorstwa i pracował w Izbie Rolniczej w Lublinie. Po wkroczeniu wojsk sowieckich jego majątek rolny znacjonalizowano. Powrócił więc do Poznania i pracował zawodowo w różnych przedsiębiorstwach państwowych, skąd w 1963 r. przeszedł na rentę. W aktach WBH figuruje jako podporucznik rezerwy. Zmarł 24 VIII 1982 r. w Poznaniu i został pochowany na cmentarzu junikowskim.

Żonaty z Ireną z d. Szadkowską.

Medal Niepodległości, Wielkopolski Krzyż Powstańczy

Odznaczenia: Medal Niepodległości, Wielkopolski Krzyż Powstańczy (URP nr:03.29-0.173 z  29 III 1971).

Pierwotny wniosek o nadanie mu Medalu Niepodległości odrzucono 30 V 1936 r.

Źródła:

APP, zesp. 884, sygn. 32 s. 90; zesp. 884, sygn. 44, s. 200; WBH, I.481.B.15558, 120-36093, KKiMN, kolekcja akt odznaczeniowych;Lista odznaczonych WKP-WTG „Gniazdo”;Wykaz grobów uczestników Powstania Wielkopolskiego na poznańskich cmentarzach, oprac. GEOPOZ Poznań; Czarnecki J.J. mjr, Zarys Historii Wojennej 15-go Pułku Ułanów Poznańskich, Warszawa 1929;Wielkopolski Powstaniec 1997, R. 3; Rocznik Oficerski 1923, Rocznik Oficerski 1924, Dziennik Personalny R.10, nr 14, 15 VII 1929; Zarys Historii Powstania Towarzystwa Byłych Żołnierzy 1. Pułku Ułanów Wielkopolskich; Kurjer Poznański R. 10, nr 290, 19 XII 1915;Orędownik Powiatu Wągrowieckiego. R. 9, nr 40, 15 XI 1929; Gazeta Wągrowiecka;R. 9, nr 67, 9 VI 1929; ziemianie.pamiec.pl (d. 22 VIII 2018);

Skip to content