Dekoracja sztandaru Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari w 1921
przez Marszałka Józefa Piłsudskiego

Żołnierze 15. Pułku Ułanów Poznańskich dorobili się u bolszewików przydomka rogate, czerwone czorty (czerwony to kolor otoku rogatywek).  Budzili respekt, a nawet strach swoich wrogów. Porucznik Buszkiewicz walczył w Pułku od pierwszych dni jego formowania.

Buszkiewicz Czesław (1895-1981)

Urodził się 11 V 1895 r. w Lewicach(powiat międzychodzki). Był synem Klemensa i Nepomuceny z d. Wittchen. Jego ojciec, chociaż rozpoczynał drogę zawodową, nie posiadając żadnego majątku, zrobił  znaczną karierę jako agronom, hodowca zwierząt i administrator dóbr. Pracowity, dobrze wykształcony, zapobiegliwy i skłonny do podejmowania ryzyka przekazał wszystkie te cechy dzieciom. Początkowo pracował najemnie w majątku Kwileckich. Później dzierżawił od nich majątek Oporowo. Pod koniec XIX wieku dzierżawił od rodziny Haza von Radlitz majątek Lewice – wieś ze stacją kolejową. Prowadził hodowlę rozpłodowych zwierząt hodowlanych, zwłaszcza wysokiej jakości bydła wielu szlachetnych ras. Za zarobione pieniądze kupił wraz z Ignacym Tułasiewiczem z Wągrowca – Wiśniewo, wieś rycerską w powiecie wągrowieckim o powierzchni upraw około 2400 mórg. W roku 1909 spłacił wspólnika i odtąd gospodarował w Wiśniewie samodzielnie. Na początku XX wieku został także dzierżawcą ordynackiej wsi Wróblewa w powiecie szamotulskim. W roku 1909 wydzierżawił także na lat 15 majątek rolny, będący własnością probostwa pszczewskiego – 1000 mórg w powiecie międzyrzeckim.Był tytanem pracy, jednym z cichych bohaterów pracy organicznej, o których milczy historia. Sam wielokrotnie dowodził, że jest prawdziwym patriotą, chociaż materialnego potwierdzenia swojego wkładu w odzyskanie przez Polskę niepodległości się nie doczekał (jego wniosek o nadanie Medalu Niepodległości odrzucono).Wychował trzech synów. Nie tylko dbając o ich staranne wykształcenie, ale także formując ich charaktery na bohaterskich bojowników o Polskę.

15. Pułk Ułanów Poznańskich – odznaka oficerska

Wszyscy trzej służyli jako oficerowie w 15. Pułku Ułanów Poznańskich. Dwóch z nich było kawalerami Krzyża Srebrnego Orderu Virtuti Militari V klasy. Synowie w jakiś sensie uczestniczyli w przedsięwzięciach gospodarczych ojca, przemieszczając się wraz z nim.

Czesław po ukończeniu szkoły średniej został powołany do służby w armii niemieckiej.Uczestniczył w walkach I wojny światowej. Na przełomie roku 1918 i 1919 ochotniczo przystąpił do Powstania Wielkopolskiego. Uzyskał przydział do Konnego Oddziału Straży Poznańskiej zalążku 1. Pułku Ułanów Wielkopolskich. Awansował do stopnia wachmistrza kawalerii. W czerwcu 1919 r.został mianowany podporucznikiem kawalerii i objął dowództwo plutonu pionierów 1.p.uł. wlkp. Ufundował instrumenty dla orkiestry pułkowej. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej.W czasie rajdu  na Mińsk był dowódcą pododdziału minerów szwadronu technicznego 15. Pułku Ułanów Poznańskich. Na rozkaz porucznika Czarneckiego, 8 VIII 1919 r. pod ogniem przeciwnika usiłował wraz z podkomendnymi wysadzić tory kolejowe na linii Mińsk – Borusów. Niestety ładunek odpalono z opóźnieniem i przejeżdżający pociąg pancerny został jedynie lekko uszkodzony, a dokonujący operacji pododdział minerski, wraz z osłaniającym jego działania półszwadronem ułanów znalazł się w zmasowanym ogniu nieprzyjaciela i poniósł straty. Podporucznik Czesław Buszkiewicz usiłował utrzymać pododdział na najdogodniejszej pozycji.

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari V klasy

Za męstwo okazane wówczas na polu walki został odznaczony Krzyżem VM V klasy.W wojnie polsko-bolszewickiej 15. Pułk Ułanów walczył w ramach 14. Dywizji Piechoty. Wszystkie pułki piechoty tej dywizji: 55,56,57 i 58 oraz 14. Pułk Artylerii Polowejzostały w uznaniu swych zasług bojowych w dniu 6 XII 1920 r. pod Zelwą odznaczone przez Marszałka Józefa Piłsudskiego Orderem Wojskowym „Virtuti Militari”. Chociaż 15. Pułk Ułanów nie dostąpił wówczas tego zaszczytu i powrócił do Poznania bez tego najwyższego polskiego odznaczenia bojowego, otrzymał jednak obietnicę Naczelnego Wodza, że pułk zostanie odznaczony wkrótce w swoim macierzystym garnizonie, aby Poznań, który pułk wystawił, mógł być świadkiem tej chwili.Już 22 IV 1921 r. przyjechał,wyłącznie w tym celu do Poznania,Józef Piłsudski. Po mszy św.Marszałek przypiął do sztandaru 15. Pułku Ułanów Krzyż Srebrny Virtuti Militari ze słowami: „Za zasługi odniesione na polu chwały mianuję sztandar 15. Pułku Ułanów kawalerem Orderu »Virtuti Militari«”.W dniu dekoracji sztandaru w jego poczcie ówczesnym zwyczajem wystąpiło dwóch oficerów: por. Czesław Buszkiewicz i ppor. Janusz Kapuściński, sztandarowym był st. wachm. Stanisław Grzeliński. Poczet prowadził adiutant pułku ppor. Jerzy Dzwonkowski. Podoficer sztandarowy już był kawalerem Orderu „Virtuti Militari”, pozostali oficerowie pocztu zostali nimi tego samego dnia.Jednocześnie Marszałek udekorował odznaczonych oficerów i szeregowych pułku. Potem przyjął defiladę oddziałów garnizonu. Po wydanym przez Miasto Poznańw ratuszu obiedzie Naczelnik Państwa wziął udział w galowym przedstawieniu w Teatrze Wielkim. Wieczorem był podejmowany w Bazarze bankietem przez korpus oficerski 15. Pułku Ułanów. Wtedy to w przemówieniu wypowiedział te pamiętne słowa „Tam, gdzie byliście – byliście doskonali – ihistoria lwią część zwycięstw wam przypisać musi. W tej dziedzinie jesteście najlepszym pułkiem, jaki znam, mówię wam to szczerze i otwarcie”.

Dekoracja sztandaru 15. Pułku Ułan Poznańskich Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego „Virtuti Militari” przez Naczelnego Wodza Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, Poznań, Błonia Grunwaldzkie, 22 IV 1921 r.; w poczcie od lewej: ppor. Janusz Kapuściński, podoficer sztandarowy starszy wachmistrz Stanisław Grzeliński, por. Czesław Buszkiewicz; z prawej – adiutant Pułku ppor. Jerzy Dzwonkowski.Tyłem – adiutant generalny Naczelnego Wodza płk Bolesław Wieniawa-Długoszowski.

Po wojnie polsko-bolszewickiej został zweryfikowany w stopniu porucznika służby stałej kawaleriize starszeństwem od 1 VI 1919.Do stopnia rotmistrza został awansowany 15 VIII 1924. Kiedy w 1925 r., w składzie 5. Brygady Ochrony Pogranicza rozpoczęto formowanie jednostki 16. szwadronu kawalerii, został wyznaczony do tego zadania i z dniem 14 III 1925 r. przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko dowódcy szwadronu.Tam pozostawał do 1927 r.Później został przydzielony do 21.Pułku Ułanów w Równem na stanowisko dowódcy szwadronu. W 1931 r. w formie wyróżnienia został przeniesiony do Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej w Modlinie. Tam awansowano go do stopnia majora broni pancernej 1 I 1933 r.

Znak Pancerny

Był wykładowcą,a potem kierownikiem kursów. WeWrześniu 1939 r. wziął udział jako oficer w szefostwie służby samochodowej w sztabie Armii „Poznań”. Był uczestnikiem walk z Niemcami na całym jej szlaku bojowym, włączniez obronąStolicy. Po kapitulacji Warszawy dostał się do niewoli niemieckiej i został osadzony w Oflagu  II C Woldenberg (Dobiegniew) nr jeniecki 75030/X.B.

Krzyż Walecznych

Po wojnie powrócił do kraju. Rodzinę wyzuto z wszelkiego majątku. Sam był obywatelem z grupy ideologicznie podejrzanych. Zamieszkał w Szczecinie. Był cichym pionierem polskości na ziemiach odzyskanych. Do związków kombatanckich nie należał. Socjalistyczna ojczyzna nie chciała pamiętać o jego zasługach dla Polski. Dokonał żywota jako zapomniany bohater. Zmarł 27 VII 1981 r. w Szczecinie. Został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Centralnym (kwatera 73 A, rząd 9, miejsce 11).

Odznaczenia: „Virtuti Militari” V klasy(nr 3906), czterokrotnie Krzyż Walecznych (po raz 2,3 i 4 rozkazem L.4142 opublikowanym 26 I 1922), Srebrny Krzyż Zasługi, Znak Pancerny (nr 647 – rotmistrz), Oficerska Odznaka Pamiątkowa 15.P. Uł.Pozn. (8 XII 1923, pierwsze nadanie, jedna z 31 odznak).

Źródła:

WBH, I.481.B.15560, I.482.21-1489, VM; Poznańczycy w wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1921, s. 356; Głowacki L., Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939. Warszawa 1985, s. 345; Rybka R., Stepan K., Rocznik oficerski 1939. Kraków 2006; Oflag  II C Woldenberg – wczoraj i dziś. Dobiegniew 2014; Bauer P., Polak B., Armia „Poznań” w wojnie obronnej 1939, Poznań 1983; Polak B. /red./ Lance do boju. Szkice historyczne z dziejów jazdy wielkopolskiej X wiek–1945r., Poznań 1986; Czarnecki J.J. mjr, Zarys Historii Wojennej 15-go Pułku Ułanów Poznańskich, Warszawa 1929; Tym J. S., Nadania odznaki pamiątkowej 15. pułku ułanów Poznańskich w latach 1923–1939, Studia Mars 19/2005; Dziennik Personalny, R.2, nr 1, 8 I 1921; R.3, nr 1, 26 I 1922; R.5, nr 131, 17 XII 1924; R.14, nr 3, 14 III 1933;Rocznik Oficerski 1923; 1924; 1928; 1932; Rocznik oficerów kawalerii 1930; stankiewicze.pl (d. 23 V 2019); bohaterowie1939.pl/polegly,buszkiewicz,czeslaw (d. 18 V 2019); skelnik.pl/lista-odznaczonych-znakiem-pancernym/ (d. 23 V 2019);

Skip to content